Bị chuột rút là tình trạng khá phổ biến, thường gây đau đột ngột và khó chịu. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn bị chuột rút là thiếu chất gì và cách khắc phục như thế nào để cơ thể luôn khỏe mạnh, tránh tái phát tình trạng này thường xuyên.
Chuột rút là hiện tượng co thắt cơ đột ngột, thường gây đau nhói và khiến người bệnh khó cử động tạm thời.
Ngoài nguyên nhân do vận động quá sức, thời tiết nắng nóng hay giữ một tư thế quá lâu, thì đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang thiếu hụt một số dưỡng chất quan trọng, đặc biệt là các khoáng chất và vi chất giúp duy trì hoạt động bình thường của cơ bắp.
Thiếu canxi – Nguyên nhân phổ biến gây co rút cơ
Canxi không chỉ là thành phần thiết yếu cấu tạo nên xương và răng mà còn tham gia vào quá trình co giãn cơ bắp. Khi lượng canxi trong máu hạ thấp đột ngột, cơ thể dễ rơi vào tình trạng co thắt cơ ngoài ý muốn – thường được biểu hiện qua hiện tượng chuột rút.
Nếu thiếu canxi kéo dài, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng như tê bì chân tay, hoa mắt, thậm chí là ngất xỉu.
Thiếu magie – Ảnh hưởng đến chức năng dẫn truyền thần kinh
Magie đóng vai trò hỗ trợ sự thư giãn và ổn định của cơ. Khi thiếu magie, cơ dễ bị kích thích quá mức, dẫn đến tình trạng co rút đau đớn. Việc ăn uống thiếu rau xanh, đậu, hạt và ngũ cốc nguyên cám là một trong những nguyên nhân phổ biến gây thiếu hụt magie mà nhiều người không nhận ra.
Mất cân bằng nước và điện giải
Cơ thể cần duy trì sự cân bằng nước và muối khoáng để hoạt động hiệu quả. Khi bạn vận động trong môi trường nóng ẩm, đổ nhiều mồ hôi hoặc không uống đủ nước, lượng điện giải (như natri, kali, clorua...) sẽ bị suy giảm, khiến cơ bắp dễ bị co rút.
Ngược lại, uống quá nhiều nước trong thời gian ngắn mà không bổ sung muối khoáng cũng có thể làm loãng nồng độ điện giải, gây chuột rút tương tự.
Thiếu kali – Ảnh hưởng đến hoạt động thần kinh cơ
Kali là khoáng chất quan trọng giúp điều hòa hoạt động cơ và dẫn truyền xung thần kinh. Nếu cơ thể không được cung cấp đủ kali, tín hiệu giữa não và cơ sẽ bị gián đoạn, làm tăng nguy cơ co thắt cơ và chuột rút, đặc biệt ở chân sau khi vận động.
Thiếu oxy – Nguyên nhân ít ai ngờ tới
Trong quá trình tập luyện hoặc lao động nặng, cơ bắp cần một lượng lớn oxy để sản sinh năng lượng. Nếu việc hô hấp không cung cấp đủ oxy cho các tế bào cơ, quá trình chuyển hóa sẽ bị gián đoạn, dẫn đến tích tụ axit lactic và gây ra cảm giác căng cơ, đau nhức hoặc chuột rút.
>>> Click để xem thêm: Bị chảy máu chân răng là thiếu chất gì và điều trị ra sao
Bên cạnh việc thiếu hụt khoáng chất như canxi, magie hay kali, hiện tượng chuột rút còn có thể xuất phát từ nhiều yếu tố liên quan đến thói quen sinh hoạt, thuốc điều trị hoặc bệnh lý nền. Việc nhận diện đúng nguyên nhân sẽ giúp bạn có giải pháp phòng ngừa và xử lý hiệu quả hơn.
Không giãn cơ trước khi vận động
Chuột rút thường xảy ra khi cơ bắp phải hoạt động mạnh đột ngột mà chưa được làm nóng hay giãn cơ đúng cách. Trong trường hợp này, các sợi cơ chưa kịp thích nghi với cường độ vận động nên dễ bị co rút. Đây là nguyên nhân phổ biến ở người chơi thể thao, tập gym hoặc làm việc nặng nhọc.
Tập luyện quá sức, không để cơ bắp nghỉ ngơi
Khi cơ bắp phải làm việc liên tục trong thời gian dài mà không được nghỉ ngơi hợp lý, hệ thống thần kinh điều khiển cơ có thể bị rối loạn tạm thời. Điều này khiến quá trình co – giãn cơ bị gián đoạn, dẫn đến hiện tượng chuột rút, thường gặp ở vận động viên hoặc người lao động nặng.
Ít vận động, cơ bắp yếu
Lối sống thụ động, ít vận động khiến cơ bắp, đặc biệt là phần chi dưới trở nên yếu và kém linh hoạt. Khi nghỉ ngơi vào ban đêm, tuần hoàn máu đến chân có thể bị giảm, gây ra cảm giác co rút và đau đột ngột khi đang ngủ – một biểu hiện phổ biến ở người cao tuổi hoặc người làm việc văn phòng ngồi nhiều.
Ảnh hưởng từ thuốc hoặc chất kích thích
Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ là chuột rút do ảnh hưởng đến cân bằng điện giải hoặc sự dẫn truyền thần kinh cơ. Các thuốc thường gặp gồm:
Nếu bạn đang dùng các loại thuốc trên và gặp tình trạng chuột rút thường xuyên, nên trao đổi với bác sĩ để được điều chỉnh liều hoặc thay thế nếu cần.
Mắc các bệnh lý tiềm ẩn
Một số bệnh mạn tính có thể làm tăng nguy cơ bị chuột rút do ảnh hưởng đến tuần hoàn, thần kinh hoặc chức năng cơ bắp, bao gồm:
Ở những trường hợp này, chuột rút không chỉ là hiện tượng đơn thuần mà có thể là biểu hiện cảnh báo của bệnh lý nghiêm trọng hơn.
Chuột rút là hiện tượng có thể gặp ở bất kỳ ai, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn do đặc thù về thể trạng, độ tuổi hoặc lối sống. Việc nhận diện những người dễ gặp tình trạng này sẽ giúp phòng ngừa sớm và chủ động điều chỉnh thói quen sinh hoạt.
Phụ nữ mang thai
Trong thời kỳ mang thai, đặc biệt là từ tam cá nguyệt thứ hai trở đi, thai nhi phát triển lớn dần gây áp lực lên mạch máu vùng chậu và chi dưới. Điều này làm giảm lưu lượng máu đến chân, gây thiếu oxy và dưỡng chất cho cơ bắp, dẫn đến tình trạng co rút hay chuột rút về đêm.
Ngoài ra, sự thay đổi nội tiết và việc giữ nước nhiều hơn bình thường trong cơ thể bà bầu cũng làm mất cân bằng điện giải – yếu tố làm tăng nguy cơ co cơ không tự chủ. Chuột rút ở phụ nữ mang thai thường xảy ra vào ban đêm hoặc sau khi đứng lâu, đi lại nhiều.
Người cao tuổi
Người lớn tuổi thường gặp tình trạng suy giảm chức năng cơ bắp và hệ thần kinh. Theo thời gian, các sợi cơ mất dần tính đàn hồi, dây thần kinh dẫn truyền tín hiệu đến cơ cũng hoạt động chậm hơn. Chính sự suy thoái này khiến người già dễ gặp tình trạng chuột rút, đặc biệt là khi thay đổi tư thế đột ngột hoặc vào ban đêm khi nhiệt độ xuống thấp.
Ngoài ra, người lớn tuổi cũng dễ thiếu hụt các khoáng chất như kali, magie do chế độ ăn kém hấp thu hoặc do sử dụng thuốc kéo dài, làm tăng nguy cơ co rút cơ.
Người thường xuyên vận động mạnh hoặc tập luyện thể thao cường độ cao
Vận động viên hoặc người tập thể hình, chạy bộ, bơi lội, đạp xe ở cường độ cao thường sử dụng cơ bắp liên tục và với áp lực lớn. Nếu không khởi động kỹ trước khi tập hoặc không giãn cơ sau khi tập luyện, cơ bắp rất dễ bị quá tải, dẫn đến co rút đột ngột trong hoặc sau buổi tập.
Hơn nữa, khi vận động quá mức, cơ thể mất nước và khoáng chất qua mồ hôi mà không được bù lại kịp thời sẽ khiến mất cân bằng điện giải – nguyên nhân phổ biến gây chuột rút. Đây là lý do vì sao chuột rút thường xảy ra ở các buổi tập nặng hoặc trong thời tiết nóng bức.
Chuột rút là tình trạng khiến nhiều người khó chịu, đặc biệt khi xảy ra về đêm hoặc trong lúc vận động. Thay vì phụ thuộc vào thuốc, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ bị chuột rút thông qua việc xây dựng chế độ ăn uống hợp lý. Dưới đây là những thực phẩm giàu dưỡng chất giúp phòng ngừa và cải thiện hiệu quả tình trạng chuột rút:
Bơ – Giàu kali và magie, chống co cơ
Bơ là một loại trái cây có hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt nổi bật với hai khoáng chất quan trọng là kali và magie – những thành phần thiết yếu giúp điều hòa hoạt động cơ bắp và ngăn ngừa chuột rút. Ngoài ra, bơ còn chứa chất béo không bão hòa rất tốt cho tim mạch, hỗ trợ năng lượng cho cơ thể, nhất là với người thường xuyên vận động hoặc tập luyện thể thao.
Khoai lang – Bổ sung điện giải tự nhiên
Khoai lang không chỉ tốt cho hệ tiêu hóa mà còn là nguồn cung cấp canxi, kali và magie rất lý tưởng. Đây là những chất điện giải đóng vai trò điều chỉnh quá trình co giãn của cơ, giảm nguy cơ co rút đột ngột. Ngoài ra, khoai lang có tinh bột chuyển hóa chậm, giúp duy trì năng lượng ổn định và hỗ trợ kiểm soát đường huyết – rất phù hợp cho người tập luyện thể lực cao.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chỉ với 200g khoai lang, bạn đã có thể cung cấp đến 20% nhu cầu kali và 13% nhu cầu magie hàng ngày cho cơ thể.
Sữa chua – Nguồn canxi và protein dồi dào
Sữa chua là thực phẩm quen thuộc, không chỉ hỗ trợ tiêu hóa mà còn rất hữu ích trong việc phòng ngừa chuột rút. Nhờ vào hàm lượng canxi cao được giữ nguyên từ sữa bò, sữa chua giúp củng cố hệ cơ bắp và hỗ trợ quá trình co cơ diễn ra bình thường.
Bên cạnh đó, sữa chua cũng giàu protein, giúp tái tạo và duy trì mô cơ khỏe mạnh – yếu tố quan trọng để ngăn ngừa tình trạng co cơ bất thường.
Nước hầm xương – Cấp nước và canxi hiệu quả
Nước hầm xương được đun từ xương động vật trong thời gian dài, có độ đậm đặc cao và chứa nhiều chất khoáng dễ hấp thu. Loại nước này giúp bổ sung lượng canxi tự nhiên cho cơ thể, đồng thời bù nước và cân bằng điện giải, đặc biệt hữu ích trong những ngày nắng nóng hoặc sau khi vận động nặng ra nhiều mồ hôi.
Uống nước hầm xương đều đặn không chỉ giúp giữ cơ bắp dẻo dai, hạn chế tình trạng chuột rút mà còn hỗ trợ hệ xương khớp khỏe mạnh lâu dài.
>>> Click để xem thêm: Bị chuột rút khi ngủ là thiếu chất gì và cách khắc phục
Hiểu rõ bị chuột rút là thiếu chất gì giúp bạn chủ động điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý. Việc bổ sung đúng chất không chỉ giảm chuột rút mà còn nâng cao sức khỏe toàn diện, đặc biệt với người thường xuyên vận động hoặc lớn tuổi.
Address: 15/16B Đ. Quang Trung, Phường 8, Gò Vấp, Hồ Chí Minh, Vietnam
Phone: 0349150552
E-Mail: contact@susach.edu.vn