Công nghệ nano là gì và lợi ích trong bảo vệ môi trường

Bạn đã bao giờ nghĩ rằng những hạt nhỏ hơn cả sợi tóc hàng nghìn lần lại có thể giải quyết những vấn đề môi trường lớn nhất của nhân loại? Theo yeukhoahoc.edu.vn, đây đang là một trong những hướng nghiên cứu được đầu tư mạnh nhất hiện nay.

Công nghệ nano là gì? Định nghĩa đơn giản nhất

Công nghệ nano (nanotechnology) là ngành khoa học và kỹ thuật hoạt động ở kích thước siêu nhỏ: từ 1 đến 100 nanomet (1nm = một phần tỷ mét). Để dễ hình dung:

• Một sợi tóc người dày khoảng 80.000 nm
• Một phân tử nước chỉ khoảng 0,27 nm
• Virus SARS-CoV-2 đường kính 60–140 nm

Tức là công nghệ nano làm việc ở cấp độ nguyên tử và phân tử để tạo ra vật liệu, thiết bị có tính chất hoàn toàn mới.

5 lợi ích lớn nhất của công nghệ nano với môi trường

Dưới đây là những đóng góp thực tế và đã được ứng dụng rộng rãi:

Công nghệ nano hoạt động như thế nào trong môi trường?

Nguyên lý rất thú vị: khi vật liệu được thu nhỏ xuống kích thước nano, chúng bỗng có những tính chất “siêu phàm” mà ở kích thước thông thường không có:

• Diện tích bề mặt tăng hàng triệu lần → khả năng hấp phụ chất độc cực mạnh
• Tính quang xúc tác xuất hiện → phân hủy chất ô nhiễm dưới ánh sáng mặt trời
• Khả năng xuyên màng tế bào → diệt vi khuẩn mà không cần kháng sinh
• Tính siêu kỵ nước hoặc siêu thấm nước → tự làm sạch bề mặt (hiệu ứng lá sen)

Những dự án nano bảo vệ môi trường đáng chú ý tại Việt Nam

• Đại học Bách Khoa Hà Nội: phát triển vật liệu nano từ vỏ trấu để hút dầu loang
• Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam: màng nano bạc khử trùng nước sinh hoạt nông thôn
• VinFast nghiên cứu pin thể rắn nano cho xe điện, giảm 40% khí thải giao thông

Tương lai không còn xa khi mỗi ngôi nhà đều có máy lọc nước nano, mỗi con đường tự làm sạch không khí, và rác nhựa không còn tồn tại hàng thế kỷ nữa.

Ứng dụng khoa học một cách thông minh và có trách nhiệm chính là chìa khóa để chúng ta trả lại màu xanh cho Trái Đất – và công nghệ nano đang chứng minh điều đó từng ngày.